• Tekstura gleby
    crop soil texture
    Gleby średnio ciężkie, bez zalegającej wody
  • Min. temperatura
    crop temperature icon
    Wzrost w glebie o temperaturze od 8°
  • pH
    Słonecznik crop pH value
    tolerowane są gleby od lekko kwaśnych do lekko zasadowych; optymalne pH: 7,0
  • Zapotrzebowanie na wodę
    Słonecznik crop rainfall value
    min. 250l/m2
  • Jarowizacja
    Słonecznik crop vernalisation
    -
  • Gęstość roślin
    crop density
    W zależności od czasu i odmiany 6–7 ziaren/m²
  • Głębokość siewu
    crop seeding depth
    2-3 cm
Słonecznik
Słoneczniki preferują średnio gliniaste gleby z odpowiednim uzupełnieniem składników pokarmowych i zdolnością do magazynowania wody. Dobrze radzą sobie również na glebach gliniasto-piaszczystych oraz na lżejszych glebach lessowych i żwirowych - w tym przypadku istotne są wystarczające opady. Ich korzeń palowy może przedostać się kilka metrów wgłąb gleby i korzystać z dostępnych tam składników pokarmowych i zasobów wodnych. Jednakże po uprawie słoneczników rezerwy te są często wyczerpane. Słoneczniki wolą klimat kukurydziano-winoroślowy i potrzebują takich ilości ciepła oraz warunków pogodowych, aby móc dojrzewać jesienią. W przypadku odmian wcześnie dojrzewających, obecnie wiele tradycyjnych obszarów uprawnych znajduje się poza regionami winiarskimi. Jednym z ważnych czynników jest to, że jesienią pogoda powinna być możliwie jak najrzadziej mglista. Jako wskazówka może posłużyć dojrzałość kukurydzy na ziarno o numerze FAO 250–270.
Kluczowe fakty
  • Nawożenie azotem w jednej dawce
  • Należy zapewnić wystarczające zapasy fosforu
  • 30 kg siarki/ha (75 kg SO3/ha)
  • Należy pamiętać o wrażliwości na chlorki
  • Odpowiednie zaopatrzenie w bor na etapie siewu
Ogólne informacje
Ogólne informacje
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe
Nawożenie
Nawożenie
-

Słoneczniki w rolnictwie uprawiane są jako odmiany prążkowane dla ptaków i do usuwania łusek oraz odmiany z czarnymi nasionami do produkcji oleju. Uprawa odbywa się w formie siewu pojedynczych ziaren o rozstawie rzędów 70 cm. Pełną obsadę tworzy maksymalnie 9–12 ziaren/m². Tymczasem są używane prawie wyłącznie mieszańce.
W przypadku słoneczników główny nacisk kładziony jest na wschody, kojarzenie i zbiory, a uprawa jest łatwa i mało wymagająca. Oprócz zapraw nasiennych i herbicydów, stosuje się lekką ochronę roślin. W odpowiednich sytuacjach infekcjom grzybowym zapobiega się dzięki fungicydom. Przy wzroście prawie zawsze jest stosowany środek do zwalczania ślimaków. Szkodliwym czynnikiem w trakcie opóźnionej wczesnej fazy rozwoju, który warto jest wziąć pod uwagę są zające i ptaki, które żywią się prawie dojrzałymi kwiatami.

Słonecznik related desktop image Słonecznik related tablet image Słonecznik related mobile image
Słoneczniki potrzebują składników pokarmowych
Słoneczniki, podobnie jak wszystkie rośliny oleiste, oprócz dostarczania azotu potrzebują one odpowiednio dobrego nawożenia fosforem. Ponadto nie można zapominać o dostarczaniu potasu i siarki. Fosfor jest ważny nie tylko dla wzrostu, lecz jest także wprowadzany do ziaren oraz odgrywa ważną rolę w metabolizmie energetycznym i produkcji oleju. Słonecznik potrzebuje potasu do dostarczania wody i asymilatów do ziarna. Większość pozostaje jednak w słomie, a tym samym w kolejnych uprawach na polu. Jeśli potas jest dostarczany tylko na poziomie wymagań pokarmowych i był wcześniej dawkowany jesienią, można użyć nawozu zawierającego chlorek. W przypadku nawożenia powyżej poziomu wymagań pokarmowych i przy stosowaniu dawek wiosennych, zdecydowanie zalecane są nawozy potasowe z kwasem siarkowym, gdyż wysoka zawartość chlorków ma negatywny wpływ na zawartość oleju w ziarnie. Nawożenie preparatami wieloskładnikowymi NPK na bazie siarczanu potasu zapewnia jednocześnie pobranie siarki na poziomie 30–40 kg/ha (75–100 kg SO3). Na etapie wczesnej fazy rozwoju słoneczniki potrzebują wystarczającej ilości boru. Poza kompleksowymi nawozami zawierającymi bor można również stosować nawozy dolistne z borem.
Wskaźniki pobrania dla słoneczników

Element

Pobieranie

(Jednostka/t produkcji)

Usuwanie

(Jednostka/t produkcji)

Wrażliwość na niedobór

N

45

24

Bardzo wrażliwy

P2O5

16

12

Wrażliwy

K2O

16

10.5

Bardzo wrażliwy

TE

Bor: Nawożenie gleby 1,2 kg/haBor: Nawożenie dolistne 300–500 g/ha

Tabela pokazuje pobranie i wynoszenie składników pokarmowych przez słoneczniki na tonę plonu. Słoneczniki mają zapotrzebowanie głównie na azot, fosfor i potas. W odpowiednich ilościach dostępna musi być również siarka, magnez i bor. Przykład: Słonecznik o plonie 3 t/ha potrzebuje 135 kg N/ha. Jeśli pewna ilość azotu zostanie później pobrana z gleby (np. 70 kg N/ha), wówczas dodać należy 65 kg N/ha w formie nawozu. Podczas zbiorów, wyniesione z pola zostałoby 72 kg N/ha.
Nawożenie słoneczników
Słoneczniki muszą koncentrować składniki pokarmowe aż do powstania pąków. Później większość składników pokarmowych jest tylko przekształcana w roślinie lub wykorzystywana do wchłaniania wody (potas).

Całe nawożenie przed uprawą słonecznika
Przy nawożeniu słonecznika, daną ilość azotu stosuje się zwykle przed uprawą. Duże zapotrzebowanie na składniki pokarmowe występuje w pierwszej fazie wzrostu; dlatego istotny jest podział dawek. Nawozy fosforowe i potasowe są również stosowane bezpośrednio przy uprawie lub jesienią/wczesną wiosną z wykorzystaniem wieloskładnikowych nawozów NPK zawierających siarkę.
Wapnowanie, będące formą przygotowania gleby, należy wykonać również jesienią lub wczesną wiosną.
CaO w ilości 1,500 kg/ha - najlepiej w formie węglanu wapna, żeby nie rozłożyć boru, ilość nie powinna być przekraczana
Parametry plonu słonecznika:
• liczba roślin/m²
• liczba ziaren w kwiatostanie
• masa tysiąca ziaren (MTZ)
Plonowanie jest konsekwencją optymalnej obsady ok. 6–7 roślin/m² oraz odpowiednio mocnej, lecz stabilnej łodygi i masy liści. W tym celu dostarczanie azotu w ilości 50–65 kg N/ha jest zwykle wystarczające, także do przechowywania zapasów i zmniejszania podatności na choroby grzybowe. Bujny system korzeniowy może cechować się wyjątkowo wysokim poborem składników pokarmowych, szczególnie w przypadku gleb bogatych w próchnicę.

Słonecznik related desktop image Słonecznik related tablet image Słonecznik related mobile image

Jedna dawka w okresie wiosennym

Jedna dawka w okresie wiosennym image

Jedna dawka w okresie wiosennym

Pojedyncza dawka całkowitego zapotrzebowania na składniki pokarmowe Słonecznik, na początku wzrostu, posiada zapotrzebowanie na skoncentrowane składniki pokarmowe. Dlatego optymalne jest nawożenie przedsiewne. Wszystkie wymagane składniki pokarmowe mogą zostać podane w jednej dawce. Porównując do szybkości pobrania, azot jest stosowany w małych ilościach , aby unikać następstw opisanych powyżej. Szczególnie odpowiednie są nawozy azotowe z kwasem siarkowym, nawozy azotowo-fosforowe lub wieloskładnikowe nawozy NPK, a także nawozy potasowe o niskiej zawartości chlorków. Dlatego w przypadku słoneczników, które są roślinami oleistymi, szczególną uwagę należy zwrócić na zaopatrzenie w bor.